Μια ταπεινή γνώμη για έναν μεγάλο επαναστάτη
Είναι αμέτρητες οι σελίδες που έχουν γραφτεί για τον Λένιν. Μεγάλου διαστήματος επαναστάτες, λογοτέχνες, αναλυτές, έχουν γράψει γι’ αυτόν. Το όνομα Λένιν ειπώθηκε τόσες φορές από τους καταπιεσμένους, από τους κομμουνιστές, από τους αγωνιστές, αλλά και από τους αντιπάλους τους, που μπορεί να συναγωνίζεται με άνεση τα ονόματα του Χριστού, του Μωάμεθ κλπ. Που οι πιστοί τα επικαλούνται και τα φωνάζουν για την σωτηρία της ψυχής τους, για βοήθεια και για πολλά άλλα.
Τα πρώτα χρόνια μετά την χούντα ο Λένιν ήταν πανταχού παρών. Στα αμφιθέατρα, στις συνελεύσεις, στις συνεδριάσεις των οργανώσεων, στα καφέ, στα μπαρ, στις ταβέρνες, στις παρέες, παντού παρών. Δικαιολογημένα. Γιατί ήταν αυτός που οδήγησε το προλεταριάτο της Ρωσίας στην πρώτη νικηφόρα προλεταριακή επανάσταση. Αυτός που άλλαξε στους συσχετισμούς στο εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα, ο ιδρυτής της 3ης Διεθνούς κλπ., κλπ. Ακόμα και σήμερα, στον 21ο αιώνα, τόσα χρόνια από τον θάνατό του, πολλά βιβλία του, πολλές αναλύσεις του, πολλές θέσεις του και τοποθετήσεις του είναι εξαιρετικά χρήσιμες.
Ιδίως τα βιβλία-αναλύσεις που προετοίμασαν τους μπολσεβίκους και το ρωσικό προλεταριάτο, για την νικηφόρα Οκτωβριανή επανάσταση. Όπως «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», «Το κράτος και επανάσταση» κ.ά.
Όμως σε κανένα μέλος του κινήματος, είτε πρόκειται για τον Λένιν, είτε πρόκειται για τον ανώνυμο αγωνιστή στην τελευταία γωνιά του πλανήτη, δεν ταιριάζουν αγιογραφίες. Οι επαναστάτες δεν χρειάζονται αγιογραφίες. Δεν χρειάζονται λιβανιστήρια. Ο Λένιν ήταν από αυτούς που απεχθάνονταν μέχρι θανάτου τις αγιογραφίες και τα λιβανιστήρια. Οι επαναστάτες σαν τον Λένιν, είχαν το θάρρος, να εξετάζουν και να επανεξετάζουν ξανά και ξανά τις θέσεις τους και τις πρακτικές τους. Αυτή είναι η περιβόητη αυτοκριτική που είναι απολύτως απαραίτητη στην πορεία ενός αγωνιστή, ενός κομμουνιστή, ενός επαναστάτη. Αυτοκριτική που είναι απολύτως απαραίτητη, όχι απλά στον κάθε αγωνιστή ξεχωριστά, αλλά στο σύνολο του κινήματος ως κίνημα.
Σε όλα τα κόμματα, τις ομάδες, τις κινήσεις, τις συσπειρώσεις, που παλεύουν για την ανατροπή του καπιταλισμού. Η αυτοκριτική βέβαια δεν είναι ένα συγνώμη λάθος και πάμε παραπέρα με την ίδια πολιτική και πρακτική. Αλλά συγκεκριμένη ανάλυση λαθεμένων θέσεων και συμπεριφορών. Αποφάσεις και πάλη για το ξεπέρασμα των λαθεμένων θέσεων με νέες θέσεις, με νέες προσεγγίσεις, με σωστές πρακτικές.
Γιατί τα λέμε αυτά. Γιατί ο Λένιν ήταν ένας από τους βασικούς ηγέτες που οδήγησαν το κομμουνιστικό κίνημα στην άνδρωσή του και στη νικηφόρα πορεία του. Τι θα έλεγε σήμερα αν αντίκριζε την συντριβή αυτού του κινήματος; Μια ήττα με τεράστιες παρενέργειες σε όλα τα επίπεδα της πάλης για την κοινωνική ανατροπή.
Βεβαίως δεν έχει καμιά ευθύνη ο Λένιν για πάρα πολλά που έγιναν μετά το θάνατό του και στο όνομά του. Βεβαίως οι επαναστάτες και οι οργανώσεις τους σε πολλά πράγματα «οδηγήθηκαν» από τον ίδιο τον αντίπαλο που είναι πανίσχυρος και αμείλικτος. Ιδίως στις καπιταλιστικές χώρες ή στις χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου. Δεν το ξεχνάμε ποτέ αυτό.
Ποτέ δεν ξεχνάμε την ευθύνη του ιμπεριαλισμού και του καπιταλισμού. Ούτε τους ωκεανούς αίματος ξεχνάμε. Άλλωστε είμαστε από εκείνους που αντιπαλεύουν τον κοινοβουλευτισμό και το βόλεμα στις ζεστές θεσούλες μέσα στο σύστημα της καπιταλιστικής σκλαβιάς. Όσοι επικαλούνται τα ποτάμια αίματος και στρογγυλοκάθονται δίπλα στους θήτες αυτοί είναι που τα ξεχνάνε. Γι’ αυτό αντιπαλεύουμε τα παραγοντιλίκια και τους προύχοντες της αριστεράς.
Πρέπει όμως να κοιτάμε και από την δική μας πλευρά. Αλλοίμονό μας, αν έστω και τώρα, την ύστατη ίσως στιγμή δεν μάθουμε να κοιτάμε. Η βαρβαρότητα των αντίπαλων, δεν είναι άλλοθι για κανέναν. Δεν ήταν και δεν είναι άλλοθι για ένα τεράστια κίνημα που παρουσιάζονταν ότι είχε την εξουσία σε μεγάλο μέρος του πλανήτη – ακόμα και στο 1/3 του πλανήτη έφτασαν να λένε οι τελευταίοι του «επίσημου» κινήματος – και ισχυρές δυνάμεις στις περισσότερες χώρες του αντίπαλου. Τι θα έλεγε αλήθεια ο Λένιν για όλα αυτά.
Ίσως κάποιοι «γνήσιοι» οπαδοί του που δεν θέλησαν να στοιχηθούν πίσω από τα δύο μεγάλα ρεύματα των «διαδόχων» του – που επικαλούνταν μετά παρρησίας τον Λένιν – να αντέτειναν ότι ο Λένιν το έγραψε καθαρότατα στην πολιτική του διαθήκη. Ότι έγραψε, με μεγάλη αγωνία, ότι αν δεν παρθούν μέτρα θα γίνει κόλαση. Πράγματι κόλαση έγινε. (Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κρατάμε ίσες αποστάσεις και κάνουμε τα στραβά μάτια σε πρακτικές που καμιά θέση δεν έχουν στο κίνημα).
Ήταν θέμα όμως προσώπων ή ήταν θέμα πολιτικών; Οι πολιτικές που είχαν χαραχτεί στο κόμμα των μπολσεβίκων, με την δική του παρουσία – έστω αδυνατισμένη εντελώς τον τελευταίο χρόνο λόγω της αρρώστιας του – ήταν σωστές και απλά τις διαχειρίστηκαν λάθος πρόσωπα; Μάλλον δεν στέκει πολιτικά μια τέτοια άποψη και μάλιστα με την εμπειρία ενός ολόκληρου αιώνα. Άλλωστε ο ίδιος όταν ήταν μειοψηφία στο κόμμα έγραφε ότι χωρίς σωστή πολιτική ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός μοιάζει με καρικατούρα. Άρα τα πάντα είναι πρώτα θέμα πολιτικών και μετά προσώπων ή κανονισμών λειτουργίας. Είναι σίγουρο ότι ο Λένιν, σαν επαναστάτης που ήταν, θα κοίταζε με σκληρά κριτικό μάτι τα πεπραγμένα του και με αηδία πολλές, πάρα πολλές θέσεις, πολιτικές και πράξεις, που έγιναν στο όνομα του.
Λένιν δεν υπάρχει από το 1924. Μένει στο κίνημα να το κάνει αυτό.
vathikokkino
Είναι αμέτρητες οι σελίδες που έχουν γραφτεί για τον Λένιν. Μεγάλου διαστήματος επαναστάτες, λογοτέχνες, αναλυτές, έχουν γράψει γι’ αυτόν. Το όνομα Λένιν ειπώθηκε τόσες φορές από τους καταπιεσμένους, από τους κομμουνιστές, από τους αγωνιστές, αλλά και από τους αντιπάλους τους, που μπορεί να συναγωνίζεται με άνεση τα ονόματα του Χριστού, του Μωάμεθ κλπ. Που οι πιστοί τα επικαλούνται και τα φωνάζουν για την σωτηρία της ψυχής τους, για βοήθεια και για πολλά άλλα.
Τα πρώτα χρόνια μετά την χούντα ο Λένιν ήταν πανταχού παρών. Στα αμφιθέατρα, στις συνελεύσεις, στις συνεδριάσεις των οργανώσεων, στα καφέ, στα μπαρ, στις ταβέρνες, στις παρέες, παντού παρών. Δικαιολογημένα. Γιατί ήταν αυτός που οδήγησε το προλεταριάτο της Ρωσίας στην πρώτη νικηφόρα προλεταριακή επανάσταση. Αυτός που άλλαξε στους συσχετισμούς στο εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα, ο ιδρυτής της 3ης Διεθνούς κλπ., κλπ. Ακόμα και σήμερα, στον 21ο αιώνα, τόσα χρόνια από τον θάνατό του, πολλά βιβλία του, πολλές αναλύσεις του, πολλές θέσεις του και τοποθετήσεις του είναι εξαιρετικά χρήσιμες.
Ιδίως τα βιβλία-αναλύσεις που προετοίμασαν τους μπολσεβίκους και το ρωσικό προλεταριάτο, για την νικηφόρα Οκτωβριανή επανάσταση. Όπως «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», «Το κράτος και επανάσταση» κ.ά.
Όμως σε κανένα μέλος του κινήματος, είτε πρόκειται για τον Λένιν, είτε πρόκειται για τον ανώνυμο αγωνιστή στην τελευταία γωνιά του πλανήτη, δεν ταιριάζουν αγιογραφίες. Οι επαναστάτες δεν χρειάζονται αγιογραφίες. Δεν χρειάζονται λιβανιστήρια. Ο Λένιν ήταν από αυτούς που απεχθάνονταν μέχρι θανάτου τις αγιογραφίες και τα λιβανιστήρια. Οι επαναστάτες σαν τον Λένιν, είχαν το θάρρος, να εξετάζουν και να επανεξετάζουν ξανά και ξανά τις θέσεις τους και τις πρακτικές τους. Αυτή είναι η περιβόητη αυτοκριτική που είναι απολύτως απαραίτητη στην πορεία ενός αγωνιστή, ενός κομμουνιστή, ενός επαναστάτη. Αυτοκριτική που είναι απολύτως απαραίτητη, όχι απλά στον κάθε αγωνιστή ξεχωριστά, αλλά στο σύνολο του κινήματος ως κίνημα.
Σε όλα τα κόμματα, τις ομάδες, τις κινήσεις, τις συσπειρώσεις, που παλεύουν για την ανατροπή του καπιταλισμού. Η αυτοκριτική βέβαια δεν είναι ένα συγνώμη λάθος και πάμε παραπέρα με την ίδια πολιτική και πρακτική. Αλλά συγκεκριμένη ανάλυση λαθεμένων θέσεων και συμπεριφορών. Αποφάσεις και πάλη για το ξεπέρασμα των λαθεμένων θέσεων με νέες θέσεις, με νέες προσεγγίσεις, με σωστές πρακτικές.
Γιατί τα λέμε αυτά. Γιατί ο Λένιν ήταν ένας από τους βασικούς ηγέτες που οδήγησαν το κομμουνιστικό κίνημα στην άνδρωσή του και στη νικηφόρα πορεία του. Τι θα έλεγε σήμερα αν αντίκριζε την συντριβή αυτού του κινήματος; Μια ήττα με τεράστιες παρενέργειες σε όλα τα επίπεδα της πάλης για την κοινωνική ανατροπή.
Βεβαίως δεν έχει καμιά ευθύνη ο Λένιν για πάρα πολλά που έγιναν μετά το θάνατό του και στο όνομά του. Βεβαίως οι επαναστάτες και οι οργανώσεις τους σε πολλά πράγματα «οδηγήθηκαν» από τον ίδιο τον αντίπαλο που είναι πανίσχυρος και αμείλικτος. Ιδίως στις καπιταλιστικές χώρες ή στις χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου. Δεν το ξεχνάμε ποτέ αυτό.
Ποτέ δεν ξεχνάμε την ευθύνη του ιμπεριαλισμού και του καπιταλισμού. Ούτε τους ωκεανούς αίματος ξεχνάμε. Άλλωστε είμαστε από εκείνους που αντιπαλεύουν τον κοινοβουλευτισμό και το βόλεμα στις ζεστές θεσούλες μέσα στο σύστημα της καπιταλιστικής σκλαβιάς. Όσοι επικαλούνται τα ποτάμια αίματος και στρογγυλοκάθονται δίπλα στους θήτες αυτοί είναι που τα ξεχνάνε. Γι’ αυτό αντιπαλεύουμε τα παραγοντιλίκια και τους προύχοντες της αριστεράς.
Πρέπει όμως να κοιτάμε και από την δική μας πλευρά. Αλλοίμονό μας, αν έστω και τώρα, την ύστατη ίσως στιγμή δεν μάθουμε να κοιτάμε. Η βαρβαρότητα των αντίπαλων, δεν είναι άλλοθι για κανέναν. Δεν ήταν και δεν είναι άλλοθι για ένα τεράστια κίνημα που παρουσιάζονταν ότι είχε την εξουσία σε μεγάλο μέρος του πλανήτη – ακόμα και στο 1/3 του πλανήτη έφτασαν να λένε οι τελευταίοι του «επίσημου» κινήματος – και ισχυρές δυνάμεις στις περισσότερες χώρες του αντίπαλου. Τι θα έλεγε αλήθεια ο Λένιν για όλα αυτά.
Ίσως κάποιοι «γνήσιοι» οπαδοί του που δεν θέλησαν να στοιχηθούν πίσω από τα δύο μεγάλα ρεύματα των «διαδόχων» του – που επικαλούνταν μετά παρρησίας τον Λένιν – να αντέτειναν ότι ο Λένιν το έγραψε καθαρότατα στην πολιτική του διαθήκη. Ότι έγραψε, με μεγάλη αγωνία, ότι αν δεν παρθούν μέτρα θα γίνει κόλαση. Πράγματι κόλαση έγινε. (Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κρατάμε ίσες αποστάσεις και κάνουμε τα στραβά μάτια σε πρακτικές που καμιά θέση δεν έχουν στο κίνημα).
Ήταν θέμα όμως προσώπων ή ήταν θέμα πολιτικών; Οι πολιτικές που είχαν χαραχτεί στο κόμμα των μπολσεβίκων, με την δική του παρουσία – έστω αδυνατισμένη εντελώς τον τελευταίο χρόνο λόγω της αρρώστιας του – ήταν σωστές και απλά τις διαχειρίστηκαν λάθος πρόσωπα; Μάλλον δεν στέκει πολιτικά μια τέτοια άποψη και μάλιστα με την εμπειρία ενός ολόκληρου αιώνα. Άλλωστε ο ίδιος όταν ήταν μειοψηφία στο κόμμα έγραφε ότι χωρίς σωστή πολιτική ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός μοιάζει με καρικατούρα. Άρα τα πάντα είναι πρώτα θέμα πολιτικών και μετά προσώπων ή κανονισμών λειτουργίας. Είναι σίγουρο ότι ο Λένιν, σαν επαναστάτης που ήταν, θα κοίταζε με σκληρά κριτικό μάτι τα πεπραγμένα του και με αηδία πολλές, πάρα πολλές θέσεις, πολιτικές και πράξεις, που έγιναν στο όνομα του.
Λένιν δεν υπάρχει από το 1924. Μένει στο κίνημα να το κάνει αυτό.
vathikokkino
