Τον κίνδυνο που σημαίνει για τη λειτουργία του ιδρύματος το ενδεχόμενο
νέου κύματος διαθεσιμότητας διοικητικών υπαλλήλων του ΑΠΘ, επισημαίνουν
διοίκηση και εκπρόσωποι των εργαζομένων.
Στην περίπτωση του ΑΠΘ, το ενδεχόμενο απομάκρυνσης άνω των 1.500
επιπλέον ατόμων από το διοικητικό προσωπικό πανεπιστημίων και ΤΕΙ της
χώρας δεν προκαλεί απλώς αγωνία και αβεβαιότητα, αλλά υπενθυμίζει ότι το
ίδρυμα βρίσκεται σε οριακό σημείο. Διοίκηση, καθηγητές και εργαζόμενοι
υποστηρίζουν σε όλους τους τόνους, ότι μετά την απομάκρυνση υπαλλήλων με
τις διατάξεις για την εφεδρεία, αλλά και το ν. 4093/2012 περί
κινητικότητας- διαθεσιμότητας το ΑΠΘ δεν έχει πλέον τη δυνατότητα να
χάσει ούτε έναν διοικητικό υπάλληλο. Η σύγκλητος έχει ήδη εκδώσει
σχετικό ψήφισμα και έχει αναφερθεί σε 382 κενά εργαζομένων, ενώ και
σύνοδος πρυτάνεων εκφράζει αλληλεγγύη τους εργαζόμενους πανελλαδικά και
επισημαίνει ότι τα ΑΕΙ έχουν ήδη αποδυναμωθεί σημαντικά.
Τι δείχνουν οι αριθμοί
Το ΑΠΘ στελεχώνεται από 2.122 καθηγητές και λέκτορες, 428 άτομα
εκπαιδευτικού προσωπικού κατηγοριών ΕΔΙΠ, ΕΠΕΠ, επιστημονικών συνεργατών
και βοηθών και 770 μόνιμους και αορίστου χρόνου διοικητικούς
υπαλλήλους. Στο ίδρυμα είναι εγγεγραμμένοι περίπου 75.000 προπτυχιακοί,
μεταπτυχιακοί φοιτητές και υποψήφιοι διδάκτορες. Όπως προκύπτει, η
αναλογία διοικητικού προσωπικού ανά διδάσκοντα και φοιτητή φτάνει στο 1%
ενώ η αναλογία διοικητικού προσωπικού ανά καθηγητή / λέκτορα ανέρχεται
μόλις στο 0,3%. Βάσει στοιχείων των ίδιων των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων,
οι αριθμοί που προκύπτουν είναι χαρακτηριστικοί: η αναλογία διοικητικού
προσωπικού ανά διδάσκοντα και φοιτητή ανέρχεται σε 1,35% στο Εθνικό και
Καποδιστριακό πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), σε 3,27% στο πανεπιστήμιο
Θεσσαλίας, 4,53% στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), 2,18% στο
πανεπιστήμιο Κρήτης, 2,17% στο πανεπιστήμιο Αιγαίου, 3,38% στην Ανώτατη
σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ), 1,89% στο πανεπιστήμιο Πατρών, 1,83% στο
Δημοκρίτειο πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ), 1,70% στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων,
0,57% στο Πάντειο πανεπιστήμιο, 0,73% στο Γεωπονικό πανεπιστήμιο και
0,86% στο πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Στην αναλογία διοικητικού
προσωπικού ανά καθηγητή/λέκτορα, τα μικρότερα ποσοστά από τα ως άνω
ιδρύματα καταγράφουν το πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (0,31%), το
Γεωπονικό πανεπιστήμιο (0,24%) και το ΑΠΘ (0,36%). Συνολικά, ως μέσος
όρος του ποσοστού αναλογίας διοικητικού προσωπικού ανά καθηγητή/λέκτορα
καταγράφεται το 0,70% και του ποσοστού αναλογίας διοικητικού προσωπικού
ανά διδάσκοντα και φοιτητή το 1,96%. Βάσει στοιχείων των ιδρυμάτων, το
διοικητικό προσωπικό (μόνιμοι και αορίστου χρόνου) των ιδρυμάτων
κατανέμεται ως εξής: το ΕΚΠΑ απασχολεί 1.439 υπαλλήλους, το ΕΜΠ 871, το
ΔΠΘ 274, το πανεπιστήμιο Αιγαίου 297, το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 313, το
πανεπιστήμιο Πατρών 481, το Πάντειο 115, το πανεπιστήμιο Κρήτης 379, το
Ιωαννίνων 288, το Δυτικής Μακεδονίας 26, η ΑΣΚΤ 51 και το Γεωπονικό
πανεπιστήμιο 36 υπαλλήλους.
Υπερπροσπάθεια
«Όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν έλλειψη διοικητικού προσωπικού.
Διεθνώς, η αναλογία βοηθητικού-διοικητικού προσωπικού και μελών ΔΕΠ
είναι ένα προς δύο, σε κάθε καθηγητή αντιστοιχούν δύο διοικητικοί. Εμείς
ως ΑΠΘ προφανώς υπολειπόμαστε φτάνοντας το 0,36%», αναφέρει στη «Θ» ο
αντιπρύτανης οικονομικού προγραμματισμού και ανάπτυξης του ΑΠΘ Γιάννης
Παντής. «Το ελληνικό πανεπιστήμιο άντεξε δύο πράγματα: τη μείωση των
μισθών μας, κάτι που έγινε σχεδόν για κάθε κλάδο σε όλη την Ελλάδα, και
τη μείωση του τακτικού προϋπολογισμού γύρω στο 60% -από 45 εκατ. ευρώ το
2009, πέσαμε στα 21,2- ενώ η μείωση των δημοσίων επενδύσεων ανήλθε
περίπου στο 70%. Το αντέξαμε και εδώ και τρία χρόνια κάνουμε τα αδύνατα
δυνατά για να κρατήσουμε το πανεπιστήμιο όρθιο και το πετύχαμε διότι οι
άνθρωποι του πανεπιστημίου, μέλη ΔΕΠ, διοικητικοί υπάλληλοι, οι
εργαζόμενοι συνολικά, έκαναν υπερπροσπάθεια. Αυτό που δεν θα μπορέσουμε
να αντέξουμε, είναι να μας πάρουν τους ανθρώπους. Αντέξαμε τις περικοπές
και τις μειώσεις αλλά αν χάσουμε το ανθρώπινο δυναμικό πάνω στο οποίο
στηριχτήκαμε, δεν έχουμε καμιά ελπίδα». Όπως διευκρινίζει ο κ. Παντής,
ιδιαιτερότητα των πανεπιστημίων είναι και ο αντίκτυπος που έχει η
λειτουργία και το επίπεδό τους στη γενιά των φοιτητών. «Ποιος υπουργός,
πρύτανης ή αντιπρύτανης μπορεί να καταδικάσει αυτήν και τις επόμενες
γενιές σε χαμηλότερης αξίας ακαδημαϊκή εκπαίδευση λόγω περικοπών; Είναι
απίστευτο, προφανώς δεν μπορούμε να το δεχτούμε», λέει χαρακτηριστικά.
«Η παιδεία δεν είναι λογιστική εξίσωση»
Κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον αντιπρύτανη του ΑΠΘ, το 10% των διοικητικών
υπαλλήλων συνταξιοδοτείται. Με τις διατάξεις για την εφεδρεία αποχώρησαν
από το ίδρυμα 45-50 υπάλληλοι, ενώ με το νόμο Μανιτάκη απομακρύνθηκαν
81 διοικητικοί αορίστου χρόνου. «Τον τελευταίο καιρό έχουμε υποστεί
μεγάλη αιμορραγία προσωπικού. Δεν αντέχουμε άλλη. Κάναμε απίστευτες
προσπάθειες για να ισορροπήσουμε το σύστημα λειτουργίας μας και ευτυχώς
το πετύχαμε. Έχουμε κενό 382 θέσεων, προφανώς, δεν μπορούν να μας πάρουν
υπαλλήλους. Αν χάσουμε έστω και έναν, το πανεπιστήμιο δεν μπορεί να
λειτουργήσει στο επίπεδο που είμαστε υποχρεωμένοι να διασφαλίζουμε ότι
λειτουργεί. Η παιδεία δεν είναι λογιστική εξίσωση, δεν μπορείς να
καταδικάζεις μια γενιά σε χαμηλότερου επιπέδου εκπαιδευτικές υπηρεσίες
επειδή έχεις να λύσεις ένα λογιστικό θέμα. Όταν σε όλο τον κόσμο
ποντάρουν στην κοινωνία της γνώσης εμείς φαίνεται πως πηγαίνουμε προς
την κοινωνία της απόγνωσης. Αν πράγματι το υπουργείο πιστεύει στην
αριστεία και την αναβάθμιση του πανεπιστημίου, δεν μπορεί να το
καταστρέφει». Ο κ. Παντής αποδίδει τη συγκεκριμένη εξέλιξη στην απουσία
κεντρικού σχεδιασμού: «Θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός, ότι οι
κυβερνώντες προχωρούν σε οριζόντιες περικοπές όπου κι όπως μπορούν, μόνο
και μόνο για να αντιμετωπίσουν το θέμα της δόσης». Όπως εξηγεί, στην
πρόσφατη συνάντηση του προεδρείου της συνόδου πρυτάνεων με το υπουργείο,
εκπρόσωποι του υπουργείου ζήτησαν λίγο χρόνο. Θα ακολουθήσει άμεσα
συνάντηση του συντονιστικού της συνόδου, ενώ η διαθεσιμότητα διοικητικών
αποτελεί κεντρικό θέμα και της συνόδου πρυτάνεων που θα πραγματοποιηθεί
στα τέλη Αυγούστου, ώστε να υπάρξει ενιαία αντιμετώπιση. Στο ΑΠΘ θα
αποτελέσει και θέμα έκτακτης συνεδρίασης της συγκλήτου ώστε να
προετοιμαστεί το έδαφος για ουσιαστικές παρεμβάσεις. Όσον αφορά το
ενδεχόμενο κινητοποιήσεων ο κ. Παντής είναι σαφής: «Δεν έχουμε άλλη
επιλογή», υπογραμμίζει. «Είναι θέμα πολιτικής ευθύνης. Αν το υπουργείο
πιστεύει ότι πρέπει να υποβαθμιστούν οι σπουδές και τα ΑΕΙ να γίνουν
ΙΕΚ, ας το κάνει. Θα πάρει, όμως, την ευθύνη κι εμείς θα δούμε πώς θα
αντιδράσουμε. Το κλίμα πάντως είναι βαρύ, συζητούνται μέχρι και
παραιτήσεις».
Ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ, τέλος, δίνει έμφαση στο ρόλο που μπορεί να
παίξει η πόλη, η τοπική κοινωνία και οι φορείς: «Θέλουμε την πόλη στο
πλευρό μας. Το ΑΠΘ είναι μέρος της ραχοκοκαλιάς της, χρειαζόμαστε τη
βοήθεια της τοπικής κοινωνίας, του δήμου, των βουλευτών, των τοπικών
φορέων. Στη δύσκολη στιγμή πρέπει να δείξουμε αλληλεγγύη και να δράσουμε
συλλογικά».
Τα παράδοξα της μοριοδότησης
Σε κείμενο παρατηρήσεων σχετικά με τον τρόπο μοριοδότησης των υπαλλήλων
που τίθενται σε διαθεσιμότητα, η προϊσταμένη γενικής διεύθυνσης
διοικητικών υπηρεσιών του ΑΠΘ σημειώνει χαρακτηριστικά τα εξής:
«Μοριοδοτούνται οι υπάλληλοι ΠΕ και ΤΕ κατηγορίας για τον βασικό τίτλο
σπουδών τους με ανώτατο όριο τα 5 μόρια (0,5 μόριο για κάθε βαθμό) δηλ.
θα βαθμολογηθούν με 5 μόρια μόνον όσοι έχουν βαθμό πτυχίου άριστα δέκα
(10).
Στην αντίστοιχη μοριοδότηση για τους υπαλλήλους ΔΕ κατηγορίας, ο βασικός
τίτλος σπουδών τους μοριοδοτείται έως και με 20 μόρια ενώ για τους
υπαλλήλους ΥΕ κατηγορίας, ο βασικός τίτλος σπουδών μοριοδοτείται έως και
με 14 μόρια. Ενδεικτικά αναφέρεται: ένας υπάλληλος με βαθμό πτυχίου
άριστα, με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και διδακτορικό δίπλωμα συναφή με
το αντικείμενο του φορέα μοριοδοτείται μόλις με 16 μόρια.
Μοριοδοτούνται με 5 μόρια όσοι έχουν αποφοιτήσει από την Εθνική Σχολή
Δημόσιας Διοίκησης ή την ΕΣΤΑ όταν ο μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών
μοριοδοτείται μόνον με 4 μόρια και το διδακτορικό δίπλωμα με 7 μόρια.
Παρατηρείται ακόμη ότι όσοι υπάλληλοι υπηρετούν πολλά χρόνια στο δημόσιο
βαθμολογούνται ελάχιστα για τις υπηρεσίες τους αφού μοριοδοτούνται για
τα πρώτα 15 χρόνια της καριέρας τους με 10 μόρια ενώ για τα επόμενα 20
χρόνια υπηρεσίας τους μόνο με 5 μόρια.
Το ίδιο συμβαίνει για τους υπηρετούντες σε θέσεις ευθύνης αφού
μοριοδοτούνται μόνο για τα 5 τελευταία χρόνια άσκησης των καθηκόντων
τους.
Παρατηρείται μεγάλη διαφορά στη μοριοδότηση του τρόπου εισαγωγής στο
δημόσιο, αφού οι εισαχθέντες με διαγωνισμό του ΑΣΕΠ μοριοδοτούνται με 30
μόρια, ενώ οι εισαχθέντες με διαγωνισμό προ ΑΣΕΠ μοριοδοτούνται μόνο με
20 μόρια. Δεν λαμβάνεται υπόψη το δεδομένο ότι οι προ ΑΣΕΠ εισαχθέντες,
όταν εισήχθησαν στο δημόσιο δεν υπήρχε το ΑΣΕΠ, ενώ η διαδικασία
εισαγωγής τους πραγματοποιήθηκε με γραπτούς διαγωνισμούς ύστερα από
ανοιχτή προκήρυξη.
Ως προς τη μη μοριοδότηση των διοικητικών υπαλλήλων λόγω μη συμμετοχής
τους σε διαδικασία δημόσιου διαγωνισμού υπενθυμίζεται ότι οι διαδικασίες
εισαγωγής τους στο Δημόσιο πραγματοποιήθηκαν με Προεδρικά Διατάγματα τα
οποία προέβλεπαν τα κριτήρια επιλογής τους και τον τρόπο εισαγωγής τους
στο Δημόσιο. Παρατηρείται για πρώτη φορά να μη μοριοδοτούνται
ουσιαστικά προσόντα του υπαλλήλου, όπως η πιστοποιημένη επιμόρφωση από
το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης, η συμμετοχή του σε συμβούλια και
επιτροπές ή άλλες δεξιότητες.
Πρώτη φορά εισάγεται στην αξιολόγηση του υπαλλήλου, σε περίπτωση
ισοψηφίας η μοριοδότηση της οικογενειακής του κατάστασης, κριτήριο που
δεν συνάδει με την αξιολογική του κατάταξη και την απόδοσή του στη
δημόσια υπηρεσία, δεδομένου ότι εάν ο νομοθέτης ήθελε να προστατέψει
τους υπαλλήλους με οικογένεια και παιδιά θα μπορούσε να τους εξαιρέσει
από τη διαθεσιμότητα ή να θέσει και άλλα κριτήρια π.χ. εισοδηματικά
κριτήρια κλπ».
ΑΠΟΨΗ Τροχοπέδη οι αυταπάτες και η μοιρολατρία
Του Γιάννη Κουρμούλη, προέδρου συλλόγου διοικητικού προσωπικού ΑΠΘ
Με τα νέα μέτρα για τη διαθεσιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, 1.500
διοικητικοί υπάλληλοι θα εκδιωχθούν από τα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Με μια
διαδικασία που κατ’ επίφαση ονομάζεται «αξιολόγηση» και που στόχο έχει
να μειώσει τον αριθμό των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα. Άλλωστε, έχει
γίνει αντιληπτό από όλους ότι πρώτα καθορίζεται ο αριθμός των απολύσεων
και μετά ορίζονται τα κριτήρια που θα τον ικανοποιούν.
Το ΑΠΘ θα βρεθεί ουσιαστικά σε κατάσταση αδυναμίας λειτουργίας. Ήδη,
λειτουργεί οριακά, αφού έχει υποστεί μεγάλη μείωση προσωπικού τα
τελευταία χρόνια (διαθεσιμότητα, εφεδρείες, συνταξιοδοτήσεις κανονικές ή
πρόωρες, κενές οργανικές θέσεις). Σε συνδυασμό με τις συνεχείς
περικοπές στη χρηματοδότηση και τις συνέπειές της (συρρίκνωση
λειτουργικών εξόδων, απαξίωση φοιτητικής μέριμνας, μείωση αριθμού
εργολαβικών υπαλλήλων και εξευτελιστικές αμοιβές τους, δίδακτρα σε
μεταπτυχιακά κλπ) καθώς και τις ελλείψεις σε διδακτικό και εργαστηριακό
προσωπικό, η εικόνα που διαμορφώνεται θα είναι εκρηκτική από τα τέλη
Αυγούστου.
Μαζί με τη λειτουργία του ιδρύματος απειλείται και η εργασιακή μας
υπόσταση. Ο σύλλογος διοικητικών υπαλλήλων ΑΠΘ θα οργανώσει την
αντίδραση των εργαζομένων στο πανεπιστήμιο. Θα κάνουμε προσπάθεια, ώστε
να ξεπεραστούν αυταπάτες ότι κάποιοι ενδέχεται να τη γλιτώσουν, να
νικηθεί η μοιρολατρία ότι τίποτα δεν γίνεται. Θα επιδιώξουμε τη μαζική
κινητοποίηση των συναδέλφων, τον συντονισμό με άλλους συνδικαλιστικούς
φορείς εντός και εκτός πανεπιστημίου.
Η κατεύθυνση που πρέπει να δώσουμε δεν μπορεί πλέον να εξαντλείται σε
στενά συντεχνιακά πλαίσια. Η κυβέρνηση (είτε ΝΔ - ΠΑΣΟΚ τώρα ή με ΔΗΜΑΡ
και άλλους παλιότερα) σε συνεργασία με την τρόικα, δεν διστάζουν να
αξιοποιήσουν κάθε μέσο προκειμένου να επιβάλουν τα συμφέροντα των
μονοπωλίων. Ο διωγμός κατά των δημοσίων υπηρεσιών και υπαλλήλων τους
εξυπηρετεί διπλά: εξαφανίζει τη μόνιμη και σταθερή δουλειά με δικαιώματα
κάνοντας του εργαζόμενους πιο φτηνούς, ενώ ταυτόχρονα «απελευθερώνει»
νέους τομείς κερδοφορίας για τις μεγάλες επιχειρήσεις ξεχαρβαλώνοντας
τις αντίστοιχες υποδομές και παροχές. Οι εργαζόμενοι πρέπει να
συνειδητοποιήσουμε ότι ή τα δικά μας συμφέροντα θα ικανοποιούνται ή τα
δικά τους, και των δυο μαζί δεν γίνεται.
