Το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών θα έχει περάσει οριστικά, αν δεν κάνουμε κάτι μέχρι την Πέμπτη 4|6

Το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών θα έχει περάσει οριστικά, αν δεν κάνουμε κάτι μέχρι την Πέμπτη 4|6

Το χρονικό των εξελίξεων εν συντομία

Το νέο πρόγραμμα σπουδών για τους ηλεκτρολόγους πέρασε επί της αρχής στην τελευταία συνέλευση τμήματος την Πέμπτη 14/5, παρά την σφοδρή μας αντίθεση σε κάποιες πτυχές του. Όλο αυτό το διάστημα η επιτροπή προγράμματος και οδηγού σπουδών προετοίμαζε το ΝΠΣ εν κρυπτώ, μ’ εμάς τους φοιτητές να είμαστε σε πλήρη άγνοια. Έτσι, όταν τελικά λάβαμε το προσχέδιο του ΝΠΣ, έπειτα από δικιά μας πρωτοβουλία και παράσταση διαμαρτυρίας στον πρόεδρο του συλλόγου, ήμασταν μόλις δυο βδομάδες πριν την οριστική του κατάθεση. Συμμετείχαμε μαζικά στα δύο τμήματα που ακολούθησαν Πέμπτη 7/5 και 14/5, καταθέτοντας αναλυτικά τις διαφωνίες μας σε συγκεκριμένες πτυχές του, απαιτώντας να αναιρεθούν ή τουλάχιστον να επανασυζητηθούν διεξοδικά. Η συζήτηση που ακολούθησε αποδείχτηκε φαρσοκωμωδία με εμάς να καταθέτουμε αλλεπάλληλες αιτιολογήσεις για τα σημεία που θέλαμε να αλλάξουν και την πλειοψηφία των καθηγητών να μένει απαθής, έχοντας εκ των προτέρων λάβει τις αποφάσεις της. Ακολούθησε ψηφοφορία fast-track με τους 17(!) παρόντες καθηγητές να υπερψηφίζουν κατά οριακή πλειοψηφία το νέο πρόγραμμα.

Απαντήσαμε ότι δεν αναγνωρίζουμε την απόφαση με τον τρόπο που πάρθηκε και κυρίως με την παντελή αδιαφορία που επιδείχτηκε για τις απόψεις που καταθέσαμε ως φοιτητές, έστω και την ύστατη ώρα, αφού όλο αυτό το διάστημα είμασταν σε πλήρη άγνοια. Απαιτήσαμε νέα διαδικασία τμήματος για τα ζητήματα στα οποία επιμένουμε, πράγμα που καταφέραμε. Έτσι, την Πέμπτη 4/6 θα διεξαχθεί ίσως το σημαντικότερο τμήμα των τελευταίων χρόνων, στο οποίο πρέπει να έχουμε μαζικότατη παρουσία και να διασφαλίσουμε ότι θα γίνουν σεβαστές οι απαιτήσεις μας.

Επί της ουσίας του νέου προγράμματος σπουδών (ΝΠΣ)

Μια σύντομη περιγραφή:

• Το ΝΠΣ δεν διαφέρει σε λογική από το παλιό. Οι όποιες αλλαγές συντελούνται, είναι τεχνικές.
• Τα μαθήματα μειώνονται από 61 σε 50+, με σχετική συμπύκνωση της ύλης. Για παράδειγμα, τα 3 πεδία συμπυκνώνονται σε 2, ένα κομμάτι ύλης των Διαφορικών Εξισώσεων συγχωνεύεται με την ύλη των Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και άλλες σχετικές τροποποιήσεις. Ελάχιστα μαθήματα αφαιρούνται.
• Η εισαγωγή στον τομέα γίνεται στο τέλος του 6ου εξαμήνου και τίθεται αυστηρότερο όριο προαπαιτούμενων μαθημάτων για την επιλογή τομέα. Συγκεκριμένα, απαιτείται η συγκέντρωση 120 ECTS (από τα 180 ECTS που δίνουν συνολικά τα μαθήματα κορμού), δηλαδή περίπου 22 από τα 32 μαθήματα, στο τέλος του 6ου εξαμήνου. Με δεδομένη τη σχετική μείωση του συνόλου των μαθημάτων που συνεπάγεται συμπύκνωση ύλης, καταλαβαίνουμε ότι τα 32 μαθήματα κορμού γίνονται πιο σύνθετα και πιο απαιτητικά. Έτσι, το όριο ~22 μαθήματα στα 32 είναι πέρα από ποσοτικά (από 17 που είναι τώρα) και ποιοτικά δυσκολότερο, αφού μιλάμε πλέον για 22 συνθετότερα, στο σύνολό τους, μαθήματα.
• Εισάγεται καθολικά πλέον η χρήση των πιστωτικών μονάδων (ECTS) στη διάρθρωση του προγράμματος σπουδών και επιχειρείται η εμπέδωση της εφαρμογής τους μέσω της συσχέτισής τους με τη δήλωση μαθημάτων.
• Εισάγεται πιλοτικά η χρήση σεμιναρίων σε μαθήματα.

Από τα παραπάνω, παρακάμπτοντας προβληματισμούς, υποψίες κι ανησυχίες για κάποιες αλλαγές, έχουμε ξεκάθαρη θέση κι εναντιωνόμαστε πλήρως στο μέτρο των προαπαιτουμένων μαθημάτων και της καθολικής εφαρμογής και χρήσης ECTS.

Προαπαιτούμενα μαθήματα για την απόκτηση τομέα:

Υπερασπιζόμαστε τη δυνατότητα κάθε φοιτητή να διαρθρώνει το πρόγραμμά του και τον τρόπο με τον οποίον θα αντιμετωπίσει τα μαθήματα της σχολής, όπως αυτός επιθυμεί.

Ο καθένας μας έχει διαφορετικές ανάγκες και ικανότητες. Το μέτρο των προαπαιτουμένων προσπαθεί με ένα τεχνητό εμπόδιο να ποσοτικοποιήσει την απαιτούμενη γνώση για να προχωρήσεις στον τομέα. Μια διαδικασία που είναι εξ ορισμού αδύνατη. Τι σημαίνει 10, 17 ή 22 περασμένα μαθήματα; Μπορεί κάποιος να μην έχει περάσει ένα μάθημα αλλά να έχει καλή εικόνα του αντικειμένου, ίσως και καλύτερη από κάποιον που το έχει περάσει χωρίς να το αντιληφθεί ποτέ, μπορεί κάποιος να έχει περάσει και κατανοήσει 7 (τυχαίο νούμερο) μαθήματα που είναι πιο κρίσιμα για τον τομέα που θα επιλέξει από τα 17 άσχετα που μπορεί να έχει περάσει κάποιος άλλος, μπορεί κάποιος να μην είχε κάποια προαπαιτούμενη γνώση για κάποιο μάθημα αλλά μόλις το πάρει να ανατρέξει μόνος του για να καλύψει τα κενά του. Υπάρχουν χίλια «μπορεί». Ο μόνος λόγος που κάνουμε αυτές τις υποθέσεις είναι για να αναδείξουμε ότι τελικά το χαζό εμπόδιο των x μαθημάτων δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση το θεωρητικό λόγο ύπαρξής του, δηλαδή την εξασφάλιση της απαραίτητης γνώσης για τον τομέα. Το μόνο που κάνει είναι να μας ταλαιπωρεί, προσθέτοντας άλλη μια δυσκολία σε μια ήδη απαιτητική σχολή. Τα παραπάνω δεν τα λέμε βασιζόμενοι σε αόριστες θεωρήσεις. Υπάρχουν αναρίθμητα παραδείγματα συμφοιτητών μας που απογοητεύτηκαν, ζορίστηκαν, σκέφτηκαν να τα παρατήσουν ή απέκτησαν κόμπλεξ ότι είναι κατώτεροι των απαιτήσεων της σχολής, επειδή αδυνατούσαν να πάρουν τομέα. Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα, δε γινόμαστε υπερβολικοί. Για κάποιους μπορεί να μην αποτέλεσε ποτέ πρόβλημα, για κάποιους άλλους όμως ήταν όλα τα παραπάνω.

Η εφαρμογή του μέτρου των προαπαιτουμένων έχει αποτύχει παταγωδώς στη σχολή μας και από τεχνικής πλευράς. Συσσωρεύει ουρές φοιτητών «βαλτωμένους» στις ήδη ξεχειλισμένες αίθουσες μαθημάτων του βασικού κύκλου. Στατιστικά στοιχεία του τμήματος αποδεικνύουν ότι περίπου το 1/3(!) – κάποιες φορές και παραπάνω - των φοιτητών δεν παίρνει τομέα στην ώρα του, ενώ περίπου το 20%(!!) δεν καταφέρνει να πάρει ούτε τη δεύτερη διαδοχική χρονιά. Το νέο αυστηρότερο όριο θα οδηγήσει σε απίθανα ποσοστά της τάξης του 50% των φοιτητών ν’ αποτυγχάνουν να πάρουν τομέα.

Γιατί λοιπόν τέτοια αντίδραση από πλευράς καθηγητών; Γιατί να μην δεχτούν το αίτημα που τους καταθέσαμε ως φοιτητές, αφού τους διαβεβαιώσαμε ότι θα αποτελέσει για μας τεράστια διευκόλυνση. Μοιάζει περίεργο, αλλά φυσικά υπάρχει απάντηση. Η πλειοψηφία των καθηγητών των τομέων (φυσικά υπάρχουν προς τιμήν τους συγκεκριμένες εξαιρέσεις) δε θέλει να «ξεβολευτεί» από την άνεση των ολιγομελών μαθημάτων, των λίγων φοιτητών προς εξέταση, των λίγων γραπτών-εργασιών προς διόρθωση και συνολικά του προνομιακού χειρισμού ενός μικρού τμήματος. Και για να μην «χαλάσει» η ποιότητα του μαθήματός τους ή να χρειαστεί να κάνουν επιπλέον δουλειά, προτιμάνε να συσσωρεύονται οι φοιτητές στα προτομεακά μαθήματα. Αυτό δεν είναι δική μας θεωρία, το ακούσαμε να λέγεται σε επίσημες τοποθετήσεις καθηγητών στη συνέλευση τμήματος –σε πιο ωραιοποιημένο περιτύλιγμα, «να μην πέσει το επίπεδο του τομέα» ήταν η επίσημη θέση- και κυρίως να λέγεται ανοικτά σε μεταξύ τους συζητήσεις.

Ενιαιότητα πτυχίου – Εφαρμογή του συστήματος πιστωτικών μονάδων ECTS:

Παλεύουμε για την εξασφάλιση της απονομής ενιαίων πτυχίων, καθώς και των επαγγελματικών δικαιωμάτων που αυτά κατοχυρώνουν.

1. ECTS: εργαλείο του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (NQF) για διάσπαση πτυχίων

Η εφαρμογή των ECTS υπονομεύει το ενιαίο 5ετές δίπλωμα.

Αυτό γίνεται σαφές κι από την απόφαση του Υπουργείου Παιδείας τον Απρίλη 2014 να αντιστοιχίσει τα διπλώματα των πολυτεχνείων στο επίπεδο 6 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (το οποίο έχει ως εργαλείο του τα ECTS), δηλαδή στο ίδιο επίπεδο με τους αποφοίτους των ΤΕΙ και των κολλεγίων (κι ας έχουν 240 ή και 180 ECTS). Η απάντηση του τμήματος σε αυτό, είναι ότι γίνονται προσπάθειες για την αντιστοίχιση των 5ετών πτυχίων των ελληνικών πολυτεχνείων στο επίπεδο 7 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων. Ας δούμε, την πασιφανή αντίφαση που προκύπτει από αυτό. Από τη μία το τμήμα χρησιμοποιεί το εργαλείο (ECTS) με το οποίο έχει προωθηθεί η επίσημη υποβάθμιση του πτυχίου και ταυτόχρονα δηλώνει αόριστα ότι θα παλέψει για την αναίρεση της παραπάνω υποβάθμισης.

Επιπλέον, η εξίσωση των πτυχίων ΑΕΙ με αυτά των κολλεγίων που προωθείται σύμφωνα με τις υποδείξεις της ΕΕ (συνθήκη Μπολόνια) προκειμένου να κερδοφορήσει και ο ιδιωτικός τομέας από το κομμάτι της εκπαίδευσης οδηγεί στην διάσπαση του ενιαίου πενταετούς πτυχίου του δημόσιου ΑΕΙ σε Bachelor και Master (3+2 ή 4+1 έτη). Γιατί; Τα πτυχία των κολλεγίων έχουν πιο σύντομα προγράμματα σπουδών – περίπου 180 με 240 ECTS – και η παραπάνω αντιστοίχιση απαιτεί την «προσγείωση» των ΑΕΙ σε αυτά τα επίπεδα. Γι’ αυτό και όλες οι εξωτερικές αξιολογήσεις κόπτονται γι’ αυτόν τον διαχωρισμό βασικού κύκλου (180 ECTS) – τομέα (120 ECTS), με τα όσο το δυνατόν περισσότερα εμπόδια. Είναι το πρόπλασμα της διάσπασης που έρχεται κι επιχειρείται να εμπεδωθεί βήμα-βήμα. Εργαλείο φυσικά κι αυτής της αλλαγής, τα ECTS.

Να θυμηθούμε το πιο κοντινό μας παράδειγμα. Το πόρισμα της εξωτερικής αξιολόγησης του τμήματος Μηχανολόγων ΑΠΘ, είχε ως πρώτο του πόρισμα αυτή την κατεύθυνση.

2. Εννιαιότητα πτυχίου – ατομικός φάκελος προσόντων (ΑΦΠ) - μαθησιακή διαδρομή

O ΑΦΠ, που παρουσιάζει τη «μαθησιακή διαδρομή» του καθενός μας εξαργυρωμένη σε μονάδες ECTS, υλοποιεί ουσιαστικά τη διάσπαση του πτυχίου. Από τη στιγμή που ο κάθε απόφοιτος ΗΜΜΥ δεν λαμβάνει ένα κοινό πτυχίο - όταν λέμε κοινό εννοούμε ενιαίο τίτλο- με τον συμφοιτητή του, αλλά αντιθέτως κατοχυρώνει έναν ατομικό φάκελο, χάνεται ο ενοποιητικός κρίκος που μας συνδέει και στον οποίον βασίζεται κάθε προσπάθεια κατοχύρωσης συλλογικών δικαιωμάτων.

Το ενιαίο πτυχίο μας δίνει τη δυνατότητα συλλογικής διαπραγμάτευσης των όρων εργασίας μας στο μέλλον. Είναι εξόφθαλμο πόσο λυσσαλέα παλεύει το κεφάλαιο για την αναίρεση κάθε συλλογικού κεκτημένου. Παράδειγμα, η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας στον κλάδο των μισθωτών μηχανικών έχει φέρει μειώσεις μισθών, επιδομάτων, αδειών, περικοπή μέτρων υγιεινής και ασφαλείας, απαλλαγή της εργοδοσίας από την πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών.

Όσο απουσιάζει το ενιαίο πτυχίο, η διαπραγμάτευση των όρων εργασίας γίνεται ατομικά, μεταξύ του κάθε εργαζόμενου και του προσωπικού του φάκελου προσόντων, και του εκάστοτε αφεντικού. Μπορούμε να φανταστούμε ποια είναι τα αποτελέσματα ειδικά εν καιρώ κρίσης.

Για να υπάρχει η δυνατότητα της συλλογικής διεκδίκησης κι απόσπασης κατακτήσεων, πρέπει να υπάρχει ένας ενοποιητικός κρίκος ανάμεσα μας. Να εκκινούμε δηλαδή από κάποια κοινή αφετηρία, που δεν μπορεί να είναι άλλη από το κοινό πτυχίο.

Για να γίνουμε πιο πειστικοί κι επειδή ο εχθρός ξέρει πάντα καλύτερα, παραθέτουμε τις δηλώσεις της Διαμαντοπούλου το 2010: «Οι εργοδότες θα μπορούν να συγκρίνουν προσόντα από διαφορετικές μαθησιακές διαδρομές, θα έχουν πλήρη εικόνα των ικανοτήτων του κάθε επιλαχόντα και θα διευκολύνονται στην επιλογή προσωπικού»

Επόμενες κινητοποιήσεις

• Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Φοιτητών την Τρίτη 2 Ιουνίου στις 14:00 στην αίθουσα 5. Είναι η 3^η συνέλευση που καλείται – οι προηγούμενες 2 αναβλήθηκαν λόγω μη απαρτίας καθώς είχαν περίπου 60 άτομα. Είναι τεράστια ανάγκη να γίνει όσο πιο μαζικά αυτή η συνέλευση, ώστε να συζητηθούν εκτενώς οι θέσεις μας για το ΝΠΣ και να οργανώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τον τρόπο που θα εξασφαλίσουμε στο τμήμα της Πέμπτης 4/6 την ικανοποίηση των απαιτήσεών μας.
• ΓΣ του τμήματος ΗΜΜΥ όπου θα συζητηθεί το ΝΠΣ, την Πέμπτη 4 Ιούνη, το πρωί (η ώρα θα γίνει γνωστή αργότερα). Με δεδομένη την αδιαλλαξία των καθηγητών στα αιτήματα που θέσαμε και τεκμηριώσαμε με κάθε δυνατό τρόπο τις προηγούμενες δύο φορές, μόνο η μαζικότητά μας είναι ικανή να αλλάξει τα δεδομένα. Πρέπει να δείξουμε με την παρουσία μας εκεί, πόσο σημαντικό θεωρούμε να περάσει το ΝΠΣ, χωρίς το όριο των προαπαιτουμένων και της καθολικής χρήσης των ECTS. Το τμήμα της ερχόμενης Πέμπτης είναι από τις σημαντικότερες μάχες για το σύλλογό μας. Να ενημερώσουμε όλους τους γνωστούς μας φοιτητές από το τμήμα και να είμαστε εκεί.