ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΗ ΛΕΗΛΑΣΙΑ, ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!

 

Ακολουθεί σύντομο ιστορικό, καποια ειδικά στοιχεία για τα οικονομικά της εταιρίας που έχει αναλάβει την εξόρυξη χρυσού στα μεταλλεία της Χαλκιδικής καθώς και μια συντομη απαρίθμηση των περιβαλλοντικών συνεπειών από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

 

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΗ ΛΕΗΛΑΣΙΑ, ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!!

Αφού μελετήσαμε την ιστορία των μεταλλείων στη Χαλκιδική, τις συμφωνίες με τις εκάστοτε εταιρίες, τα οικονομικά στοιχεία, τα περιβαλλοντικά προβλήματα και τους αγώνες των κατοίκων εκεί μας ήταν πια σαφές ότι η όλη ιστορία αποτελεί μια ακόμα περίπτωση εξαπάτησης της τοπικής κοινωνίας και ευρύτερα του ελληνικού λαού. Στην προσπάθεια μας όμως να εξάγουμε ένα ευρύτερο συμπέρασμα, αντιληφθήκαμε ότι είχαμε κάνει λάθος.

Η ιστορία των μεταλλείων της Χαλκιδικής δεν αποτελεί ένα ακόμα γεγονός κατά το οποίο ο κεφαλαιούχος (η εταιρία εν προκειμένω) ανακαλύπτει μια επικερδή επένδυση, αποφασίζει να την εκμεταλλευτεί, χρησιμοποιεί ως επιχείρημα την προσφορά θέσεων εργασίας, κλείνει με ύπουλους τρόπους αδιανόητα ευνοϊκές συμφωνίες, οι κάτοικοι αμφιταλαντεύονται, λίγοι διαφωνούν, ακόμα λιγότεροι αντιστέκονται και με τα πολλά το έργο αρχίζει.. Δεν αποτελεί, δηλαδή, μια ακόμα ιστορία απάτης ούτε και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια.

Οι ιδεολογικές της καταβολές και οι στρατηγικές επιλογές που αποκρύβει είναι πολύ βαθύτερες. Έτσι, λοιπόν, τα όποια συμπεράσματα πρέπει να εξαχθούν υπό το πρίσμα αυτών ακριβώς των στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου, που στην προσπάθεια του να υπερβεί την κρίση του, στρέφει το βλέμμα του στο περιβάλλον και τους πόρους του. Και με προμετωπίδα ιδεολογήματα όπως η πράσινη οικονομία, η πράσινη επιχειρηματικότητα, η πράσινη ανάπτυξη (ρε πόσο «πράσινος» μπορεί να γίνει σε μια μέρα ο κόσμος για χάρη των συμφερόντων...) επιχειρεί να πείσει οτι το περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει την άλλη λύση, ειδικά στην Ελλάδα που δεν στερούμαστε φυσικών πόρων και ενέργειας.

ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ - ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η θεωρία της «πράσινης οικονομίας», όπως αυτή περιγράφεται από τους υποστηρικτές της, αφορά σε ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, σύμφωνα με το οποίο το περιβάλλον θα αποτελεί βασικό πυλώνα της οικονομικής δραστηριότητας-επιχειρηματικότητας, αλλά με βασικό κριτήριο την ίδια την προστασία του και κατ’ επέκταση την βιωσιμότητα της κοινωνίας. Ως εκ τούτου, θεσπίζει μια ολόκληρη νομοθεσία η οποία ορίζει ρητά τη λήψη μέτρων για την κλιματική αλλαγή, τη μείωση των ρύπων που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την καλύτερη διαχείριση της ενέργειας, την χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την ανακύκλωση και τις «πράσινες υποδομές».

Στόχος της συγκεκριμένης στρατηγικής είναι να αναπτυχθεί οικονομική δραστηριότητα κι επιχειρηματικότητα σε έναν τομέα που δείχνει να έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που η συγκεκριμένη στρατηγική κατοχυρώθηκε και με τη βούλα από την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ μετά το 2009, δηλαδή τη στιγμή που το αδιέξοδο της κρίσης ήταν πιο εμφανές από ποτέ.

Þ    «Ιδιαίτερα προάγεται η οικοκαινοτομία και οι νέες πράσινες θέσεις απασχόλησης, ενώ σαφής στόχος είναι η χρηματοδότηση για την έρευνα και την καινοτομία ώστε να ενισχυθεί η γενική επένδυση στις πράσινες τεχνολογίες.» (IP/09/369. Βρυξέλλες, 9 Μαρτίου 2009) – απόφαση Ευρωπαϊκής Ένωσης

Þ    «Πράσινη εργασία – Προς τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας σε ένα Αειφόρο Κόσμο με χαμηλό Διοξείδιο» - Ειδική έκθεση που εκδόθηκε πρόσφατα από τον Ο.Η.Ε. σε συνεργασία με Διεθνές Γραφείο Εργασίας, την Διεθνή Ομοσπονδία Εμπορικών Ενώσεων και την Διεθνή Οργάνωση Εργοδοτών.

Όλη αυτή η προσπάθεια στροφής του επιχειρηματικού ενδιαφέροντος στην κατεύθυνση του περιβάλλοντος, από την πλευρά του κεφαλαίου έχει φέρει ανάλογα αποτελέσματα. Σήμερα υπολογίζεται ότι το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που αφορούν την πράσινη ανάπτυξη και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων (π.χ. εξόρυξη χρήσιμων στοιχείων, μετάλλων, παραγωγή-πώληση πιστοποιημένων προιόντων, βιολογική γεωργία-κτηνοτροφία, οικοτουρισμός, διαχείριση φυσικών πόρων, ανακύκλωση κ.α.) αντιπροσωπεύει σε συνολική αξία τα 30.000.000.000.000 δολάρια, ποσό μεγαλύτερο από το ΑΕΠ ολόκληρου του πλανήτη.

Μπροστά σε αυτήν την στρατηγική επιλογή του επιχειρηματικού κόσμου, που αποτελεί ένα αναμφισβήτητο γεγονός, το κρίσιμο ερώτημα τίθεται από μόνο του. Μπορεί όλη αυτή η στροφή στο περιβάλλον να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση; Μπορεί οι επενδύσεις αυτές και η ανάπτυξη που θα δημιουργήσουν, κατά τα λεγόμενα των εμπνευστών τους, να δώσουν μια ανάσα στην πληττόμενη κοινωνία και το λαό;

Η πραγματικότητα, λοιπόν, έρχεται να διαψεύσει πανηγυρικά κάθε πιθανή αυταπάτη που μπορεί να έχει ο καθένας μας για το κατά πόσον οι παραπάνω επενδύσεις μπορεί να είναι για το κοινωνικό συμφέρον.  Διότι το ζήτημα δεν είναι μόνο η επένδυση ως αυτοσκοπός, αλλά σε ποιες κοινωνικές ανάγκες αυτή ανταποκρίνεται και στο αν αυτή ενσωματώνει το κριτήριο της οικολογικής και περιβαλλοντικής ισορροπίας ή κινείται στη λογική του κόστους και του κέρδους. Ή πολύ περισσότερο αν τα οφέλη από την ανάπτυξη των πράσινων τεχνολογιών και των αποτελεσμάτων που αυτά θα φέρουν, θα χρησιμοποιηθούν προς όφελος της κοινωνικής πλειοψηφίας ή σε ένα νέο γύρο εκμετάλλευσης αυτής. Επιπλέον, η αδυναμία του ιδεολογήματος αυτού να προσφέρει μια λύση για την κοινωνία είναι φανερή αρκεί να δει κανείς την καθημερινότητα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στις εν λόγω επιχειρήσεις. Θέσεις εργασίας δύσκολες, επικίνδυνες, με χαμηλούς μισθούς και πολύ συχνά χωρίς ασφάλιση. Ό,τι ισχύει σχετικά με τον εργασιακό μεσαίωνα που μας έχει επιβληθεί σε όλους τους υπόλοιπους τομείς της παραγωγής, ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στον κλάδο της πράσινης ανάπτυξης.

Η παραπάνω πραγματικότητα αποτυπώνεται ξεκάθαρα και στην περίπτωση των μεταλλείων χρυσού στη Χαλκιδική, όπου:

Α. Η ληστρική συμφωνία του 2003 μεταξύ της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. και του ελληνικού δημοσίου μπορεί και πρέπει να αναλυθεί σε δύο επίπεδα.

Α1. Το περιεχόμενο της συμφωνίας φανερώνει το μέγεθος της απάτης, κατά την οποία μια τεράστια έκταση (που ισοδυναμεί με το 11% ολόκληρου του νομού Χαλκιδικής) με τεράστιο φυσικό πλούτο και μεταλλεύματα πουλήθηκε κυριολεκτικά για ψίχουλα. Τη στιγμή μάλιστα που υπήρχαν μελέτες που επιβεβαίωναν για την αξία των μεταλλευμάτων, οπότε υπήρχε πλήρης επίγνωση της αξίας της περιοχής.

Α2. Η ίδια η συμφωνία αναδεικνύει την επιλογή του ελληνικού κράτους που εξυπηρετώντας τα συμφέροντα του ξένου και του ντόπιου κεφαλαίου επιλέγει να πουλήσει τα πιο περιζήτητα κομμάτια της ελληνικής περιουσίας.

Β.Το παράδειγμα των μεταλλείων μας δείχνει με τον πλέον εμφανή τρόπο πως το κεφάλαιο χρησιμοποιεί τις δυσκολίες και την εξαθλίωση που βιώνει μια κοινωνία, κυρίαρχα λόγω των υψηλών ποσοστών ανεργίας (την ιδια κατάσταση που το ίδιο δημιούργησε), τις εκμεταλλεύεται και ουσιαστικά εκβιάζει τον λαό, προκειμένου να δεχθεί επενδύσεις που ξεκάθαρα αντιτίθενται στην ποιότητα ζωής του. Χαρακτηριστικά στη Χαλκιδική, η εταιρία, βασιζόμενη στην μεγάλη ανεργία που μαστίζει την περιοχή, τάζει θέσεις εργασίας σε 800 και πλέον άτομα, επιχειρώντας να «εξαγοράσει» τις πιθανές αντιδράσεις των εκεί κατοίκων.

Γ. Και τι δουλειά; Μια δουλειά πλήρως εκμεταλλευτική, επικίνδυνη κι ανθυγιεινή, με πενιχρούς μισθούς των 700 ευρώ και ελαστικά ωράρια εργασίας. Μια δουλειά που εξασφαλίζει στον εργοδότη τεράστια κέρδη.

Δ. Η λειτουργία των μεταλλείων χρυσού προκαλεί τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα. Ήδη απο τις πρώτες μελέτες, γίνεται σαφές ότι η υπερβολική ένταση των εξορύξεων, θα οδηγήσει σε μια σειρά περιβαλλοντικών συνεπειών  που θα υποβαθμίσουν άμεσα την ποιότητα ζωής και υγεία των κατοίκων, αλλά και την φυσική ομορφιά της περιοχής. Θα πρέπει μάλιστα να ξεκαθαρίσουμε ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν έχουν σύνορα και δεν αφορούν μόνο τους κατοίκους της περιοχής. Όχι μόνο στο επίπεδο της αλληλεγγύης, αλλά και στη λογική της φυσικής καταστροφής που δεν επιβαρύνει μόνο τις γύρω περιοχές, αλλά επεκτείνεται σε τεράστιο εύρος.

Η περίπτωση των μεταλλείων στη Χαλκιδική αποτελεί φωτεινό παράδειγμα που αναδεικνύει με τον πιο έντονο τρόπο τις αντιφάσεις μεταξύ των καπιταλιστικών επενδύσεων και της οικολογίας. Αποδεικνύει ότι όσοι περιβαλλοντικοί κανόνες κι αν δήθεν θεσπιστούν, όσες δεσμεύσεις κι αν δοθούν από την πλευρά του κεφαλαίου και των εκπροσώπων του που να διακηρύσσουν με τον πιο αταλάντευτο τρόπο ότι τώρα πια, πρώτο μέλημα αποτελεί το περιβάλλον, ο άνθρωπος κι η ποιότητα ζωής του, η πραγματικότητα είναι ότι ο στόχος για τον καπιταλισμό ήταν, είναι και θα είναι το κέρδος. Μπροστά στο οποίο δεν διστάζει να εξαθλιώσει καμιά κοινωνία, ούτε να καταπατήσει κανένα περιβάλλον.

Αναδεικνύεται έτσι με τον πλέον εμφατικό τρόπο τι εννοούμε όταν μιλάμε για «πράσινη» ανάπτυξη και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Αναδεικνύεται ότι το να κεντάμε την εξαθλίωση και την εκμετάλλευση με όμορφες και απαλές εκφράσεις, δεν αλλάζει  το μέγεθος της βαρβαρότητας. Και οφείλουμε όλες/οι να αντιταχθούμε σε αυτήν την βαρβαρότητα, που μας θέλει να δουλεύουμε υπό τις χειρότερες συνθήκες, κάτω από ένα αφεντικό που θα μας πληρώνει όσο θέλει, υπό την τρομοκρατία της ανεργίας, κι όλα αυτά για να ζούμε στα όρια της επιβίωσης, σε ένα περιβάλλον που όλο και θα χειροτερεύει.