Το παρόν αποτελεί μια κριτική στην εφαρμογή των μέτρων που επιβάλλουν τα
κράτη σε παγκόσμια κλίμακα, μέτρα που αντί να προωθούν την στήριξη του
δικαιώματος στην υγεία, προωθούν την καταστολή, την καταπάτηση του δικαιώματος στην
ελεύθερη έκφραση, του δικαιώματος στο δημόσιο χώρο και, εν τέλει, του
δικαιώματος στην διαχείριση του «ελεύθερου χρόνου». Οι άξονες που θα σταθούμε είναι η υγεία, η
εργασία, η παιδεία, καθώς και η διαχείριση του ελεύθερου χρόνου.
Ένας χρόνος εγκλεισμός
Σιγά σιγά, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την πρώτη φορά που ο πρωθυπουργός
Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοινώνει ότι η χώρα τελεί υπό καθεστώς lockdown. Τι σημαίνει αυτό? Σημαίνει ότι πλέον θα υπάρχουν ατομικοί, αλλά
και συλλογικοί περιορισμοί στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Απαγόρευση
κυκλοφορίας, κλείσιμο καταστημάτων, απαγόρευση συναθροίσεων, απαγόρευση
μετακινήσεις από νομό σε νομό, κλειστές σχολές και σχολεία, αλλά και
τηλε-εργασία σε τομείς όπου αυτό είναι εφικτό, ούτως ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση
του ιού. Θα περίμενε κανείς ότι αυτά τα
μέτρα θα συνδυάζονταν με την ενίσχυση του Ε.Σ.Υ. και των πρωτοβάθμιων δομών
υγείας και πρόληψης, θα συνδυάζονταν με την ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, με τα
δωρεάν και μαζικά τεστ και την τήρηση των υγειονομικών μέτρων σε χώρους όπου η
εργασία θα πραγματοποιούνταν δια ζώσης(supermarket, βιομηχανία
κλπ), πράγμα που και, οποία έκπληξης, δε συμβαίνει ακόμα και τώρα! Παράλληλα, κράτος και κεφάλαιο, σπέρνοντας την
τρομοκρατία γύρω από την φύση του «αόρατου εχθρού», προωθούν αντικοινωνικές μεταρρυθμίσεις,
από την στιγμή που η ίδια η κοινωνία είναι φιμωμένη σπίτι της ,ενώ ενισχύουν
τις κρατικές μονάδες καταστολής(στρατό και αστυνομία).
Lockdown και υγεία
Κατά βάση, το lockdown αποτελεί την λύση ούτως ώστε να μην ενισχυθεί το δημόσιο
σύστημα υγείας, ενισχύει όμως την καταστολή, στελεχώνοντας στρατό και αστυνομία,
τόσο σε εξοπλιστικό επίπεδο όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό. Επιβάλλοντας τον εγκλεισμό και επιβάλλοντας
πρόστιμα σε οποιονδήποτε δεν τηρεί τα μέτρα, το κράτος πετάει από πάνω του την
ευθύνη περί διασφάλισης του δικαιώματος στην υγεία και προωθεί την ατομική
ευθύνη, όπως επιτάσσει και το νεοφιλελέυθερο ιδεώδες, δηλαδή ότι οι παραβάτες των
μέτρων είναι υπαίτιοι για τη διασπορά του ιού. Το κράτος ανοίγει τα σύνορα του, κατά την θερινή
σεζόν ,ώστε να προσελκύσει τουρίστες, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιος
υγειονομικός έλεγχος στους «καλοκαιρινούς πελάτες», με αποτέλεσμα την
κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων στην επικράτεια! Παράλληλα, αποδίδει αυτήν την αύξηση σε
διάφορες συγκεντρώσεις «ανεύθυνων» πολιτών που διαδήλωναν για την καταδίκη της,
νεοναζιστικής οργάνωσης, χρυσής αυγής ή το ξεσάλωμα των νέων κατά την περίοδο
των διακοπών. Αφού, λοιπόν, δεν ενισχύει
την δημόσια υγεία και έχει όλο τον κόσμο τρομοκρατημένο και στο σπίτι, προωθεί μια
σειρά αντικοινωνικών μέτρων όπως το νομοσχέδιο Λιβανίου , τον νέο πτωχευτικό
κώδικα και φυσικά το νομοσχέδιο Κεραμέως-Χρυσοχοίδη.
Lockdown και Παιδεία
Στο ζήτημα της παιδείας, το κράτος προωθεί την εξ αποστάσεως διδασκαλία σε
όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Κατά
αυτόν τον τρόπο, αποξενώνει μαθητές και φοιτητές, με αποτέλεσμα αυτοί να
μην μπορούν να βρίσκονται και να συζητούν τους προβληματισμούς τους πάνω στην
διεξαγωγή της εκπαίδευσης αλλά και πάνω σε άλλα ζητήματα. Ο ρόλος του πανεπιστημίου στη διαμόρφωση και
εισαγωγή σκεπτόμενων/πολιτικοποιημένων ατόμων στην κοινωνία είναι καθοριστικός. Μέσα σε αυτό εισέρχονται ετησίως χιλιάδες νέα
άτομα που έρχονται σε διάδραση με διαφόρους πολιτικούς χώρους διαμορφώνοντας και
ετοιμάζοντας τα να μπουν σε μια κοινωνία που αποσκοπεί την εκμετάλλευση τους και
να την ανατρέψουν. Από την σκοπιά της
εκπαίδευσης, δεν νοείται εκπαίδευση από απόσταση. Περισσότερο μοιάζει με μια "σεμιναριακού" τύπου
εκπαίδευση, που στοχεύει στην συγκέντρωση διάφορων skills, παρά σε μια διαδικασία
αλληλεπίδρασης φοιτητών και καθηγητών, που είναι και η βάση στην οποία
στηρίζεται η παιδεία. Σε συνέχεια της
εργαλειοποίησης του ιού, υπερψηφίζεται ένα νομοσχέδιο στο ελληνικό κοινοβούλιο
που στοχεύει στην εντατικοποίηση των φοιτητών (εφαρμογή άνω ορίου φοίτησης, πειθαρχικών
επιτροπών, face control), καθώς και
στην απονομιμοποίηση των αγώνων δημιουργώντας ειδικό σώμα της ελληνικής αστυνομίας εντός του χώρου του πανεπιστήμιου. Με τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι ο χώρος
των πανεπιστημίων χάνει τον δημόσιο χαρακτήρα του και το κεφάλαιο μπορεί
ανενόχλητο πλέον να διεισδύσει πλήρως στα ιδρύματα, αφού οποιαδήποτε αντίδραση
θα καταστέλλεται, όπως είδαμε και από τις 22 Φλεβάρη, μέρα κατάληψης του
κτιρίου διοίκησης του ΑΠΘ και την καταστολή που δέχθηκαν οι φοιτητές. Επιπλέον, γίνεται αντιληπτή η προσπάθεια
δημιουργίας ευέλικτων και εντατικοποιημένων εργατών που θα προκύπτουν από την
ύπαρξη τους μέσα στο πανεπιστήμιο.
Lockdown και εργασία
Όσων αφορά την εργασία, σε τομείς όπως η βιομηχανία και τα supermarket, το κράτος
αφήνει την τήρηση των μέτρων στα αφεντικά. Ουδεμία τήρηση των μέτρων, διασπορά του ιού
εντός βιομηχανικών παραγωγικών μονάδων και συγκάλυψη κρουσμάτων, ενώ παράλληλα το
κράτος μεταθέτει την ευθηνή κάποιας
πιθανής προσβολής από τον Covid στους εργαζόμενους, υποχρεώνοντας τους να
δουλέψουν απλήρωτα τις ώρες που έλειπαν από την δουλεία τους λόγο αυτού. Από την άλλη, σε τομείς όπου μπορούσε να
εφαρμοστεί η τηλε-εργασία, έγιναν δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ εργασιακού και
ελεύθερου χρόνου όπως επίσης ενισχύθηκε η επιτήρηση πάνω στην εργασία, αφού τα
αφεντικά μπούκαραν μέσω καμερών μέσα στα σπίτια μας! Επιπλέον, με την απαγόρευση κυκλοφορίας στις 6
το απόγευμα τα σαββατοκύριακα, πολλοί υπάλληλοι και εργάτες, χρησιμοποιούν όλο
το χρόνο τους στη δουλειά.
Lockdown και ελεύθερος χρόνος
Είναι φανερό ότι το lockdown αποτελεί επίθεση στο δικαίωμα της ύπαρξης στον δημόσιο
χώρο, είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο: απαγόρευση κυκλοφορίας, απαγόρευση
συναθροίσεων, κλείσιμο δημόσιων χώρων όπου επί το πλείστων λαμβάνει χώρα η
πολιτική. Φαίνεται πως αστικό κράτος και κεφάλαιο,
προσπαθούν να διεισδύσουν σε οποιαδήποτε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας,
και να κυριεύσουν ακόμα και την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη (λογοκρισία, δημιουργία
προσωπικών προφίλ μέσω του ίντερνετ)! Φαίνεται,
επίσης, πως ο ελεύθερος χρόνος που περισσεύει δεν είναι και τόσο ελεύθερος,
αφού οι δραστηριότητες εντός του σπιτιού είναι περιορισμένες. Τέλος, φαίνεται, πως ακόμα και η ίδια η φύση του
lockdown έχει
ταξικά χαρακτηριστικά καθώς σε φτωχογειτονιές επιβλήθηκαν σκληρότερα μέτρα από
ότι σε πλουσιότερες, που εμφάνιζαν και μικρότερο ποσοστό κρουσμάτων(βλέπε
Ασπρόπυργος-Κολωνάκι).
Αστικό κράτος και κεφάλαιο, είναι
ανήμπορα να διαχειριστούν την οικονομική κρίση που ξέσπασε στο τελευταίο
τρίμηνο του 2019 και ο ιός φαίνεται το τέλειο πρόσχημα για την προώθηση μέτρων
που βοηθούν στην συντήρηση του καπιταλισμού μετακυλίοντας το κόστος της πανδημίας προς τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Από την άλλη, αρχίζει να φαίνεται μια δυναμική
όπου αντιλαμβάνεται την σήψη του καπιταλισμού και εκρήγνυται (κίνημα BLM, απεργίες
στον Λίβανο κ.α.). Αλήθεια, πόσο ακόμα θα πληρώνουμε τα σπασμένα
του κεφαλαίου; Πόσο ακόμα θα δεχόμαστε την καταστολή; Πόσο ακόμα θα αφήνουμε
την τύχη των ζωών μας στους από πάνω; Γιατί
μπορεί η πανδημία να είναι επικίνδυνη, αλλά ο καπιταλισμός όντως σκοτώνει
μαζικά!